Jest to surowiec możliwy do uzyskania w zgodzie z najwyższymi standardami, ale bywa  też pozyskiwany w sposób rabunkowy. Dlatego kupując drewniane produkty warto zwrócić uwagę czy nabywamy te oznaczone, zwłaszcza szczególnie wymagającym certyfikatem: FSC.

Co wyróżnia racjonalną gospodarkę leśną

Klient dokonując zakupu często nie zdaje sobie sprawy, jaką drogę przechodzi drewno egzotyczne, zanim trafi do jego domu, czy to w postaci podłogi, tarasu czy mebli. Nie zawsze ma też świadomość czym wyróżniają się produkty posiadające stosowane certyfikaty.

Nabywając produkt sygnowany certyfikatem zyskujemy pewność kilku rzeczy. Po pierwsze przed wyrębem drewna dokonywany jest szczegółowy pomiar całego obszaru leśnego - każde drzewo nanoszone jest na mapę. Po drugie na danym obszarze do wycięcia przeznaczone są tylko niektóre drzewa, pozostałe są nietknięte nawet na kilkadziesiąt lat – mówi Michał Mazur, specjalista z DLH Poland z o.o.

Ochrona obszarów leśnych to jednak nie wszystko, co wiąże się ze stosownym certyfikatem. W lasach zarządzanych przez DLH w Kongo Brazzaville osoby zatrudnione przy wycince mają zapewnioną opiekę socjalną i pomoc medyczną - ich prawa są zabezpieczone,  przestrzeganie monitorowane jest przez niezależne organizacje. W kraju, w którym pozyskujemy surowiec zawsze płacimy podatki. Przestrzeganie zasad odpowiedzialnej gospodarki leśnej oznacza także, że nie wykorzystuje się pracy dzieci, co w przypadku gospodarki rabunkowej nie jest takie oczywiste -  tłumaczy specjalista DLH Poland

Niezależna ocena

Mnogość systemów certyfikacyjnych może być dezinformująca dla laika, ale wbrew pozorom nie jest to niezwykle skomplikowane. Zasady według, których prowadzona jest certyfikacja, są rodzajem udokumentowanych umów, obejmujących techniczne specyfikacje (kryteria), które powinien spełniać dany produkt lub usługa. Są opracowane przy udziale wszystkich uczestników zaangażowanych w proces certyfikacji.

Aby certyfikacja działała prawidłowo, musi być wiarygodna dla rynku i wszystkich zainteresowanych stron, a więc przejrzysta i niezależna. Wymagana jest zatem ocena umiejętności, procedur oraz bezstronność certyfikujących – dodaje Michał Mazur

Pochodzenie drewna to podstawa

Drewno, które trafia do sprzedaży, może być nieznanego pochodzenia. Żadna odpowiedzialna firma, z takiego surowca nie skorzysta. Nie użyje, go także, gdy ma świadomość, że pochodzi z nielegalnych źródeł. Dlatego kluczowym pojęciem dla certyfikacji, jest łańcuch kontroli pochodzenia produktu (ang. Chain of Custody).

Oznacza on, że pochodzenie drewna jest weryfikowane przez niezależne organizacje w każdym ogniwie łańcucha dostaw, począwszy od pozyskania drewna z lasu, poprzez obróbkę aż po gotowy produkt dostarczony do magazynu – mówi specjalista DLH.

Certyfikatem, który gwarantuje odpowiednią kontrolę pochodzenia drewna jest VLO (Verified Legal Origin – Zweryfikowanej Legalności Pochodzenia). Oznacza on, że drewno zostało pozyskane w sposób legalny oraz zostały zapłacone wszystkie należne z tego tytułu podatki. Niezależne organizacje sprawdzają, czy firmy pozyskujące drewno z lasu dokonują wyrębu na podstawie ważnej koncesji.

Certyfikat FSC – najlepszy z najlepszych

Najbardziej zaawansowanym i najbardziej kompleksowym systemem certyfikacyjnym jest system FSC, który uwzględnia wszystkie aspekty gospodarki leśnej.
 
FSC to skrót od angielskiej nazwy organizacji Forest Stewardship Council założonej w 1993 roku w Meksyku. Celem działalności tej organizacji jest popularyzacja sposobu prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej,  która na zasadach równorzędnych uwzględnia aspekty ekonomiczne, społeczne i przyrodnicze lasów i leśnictwa na całym świecie. FSC to dobrze zarządzane lasy, bezpieczni ludzie i odprowadzone podatki – mówi Michał Mazur

W przypadku schematu certyfikacji FSC kontroli podlega nie tylko pochodzenie drewna, pozwolenie na wycinkę, transport, przerób drewna i płacenie podatków, ale także zabezpieczenie praw ludności lokalnej, ochrona dziko żyjących zwierząt i zachowanie ekosystemu. Aby firmy mogły sprzedawać swoje produkty jako certyfikowane w systemie FSC, muszą spełnić szereg rygorystycznych wymagań i warunków.

Skuteczność systemu FSC zapewniają trzy elementy. Standardy w szczegółowy sposób opisują jak ma być prowadzona gospodarka leśna w danym kraju – ze względu na inny charakter lasów nie można zastosować tych samych standardów dla gospodarki leśnej np. w Polsce i Brazylii. Standardy określają także procedury przeprowadzania audytów badających zgodność prowadzonej działalności z tymi standardami - dodaje specjalista DLH Poland

Zgodność ze standardami FSC oznacza szczegółową ewidencję ilościową drewna certyfikowanego na wejściu do zakładu oraz ewidencję ilości wyrobów gotowych i odpadów z materiału certyfikowanego. Następnie drewno trafia do certyfikowanego brokera, który weryfikuje certyfikat dostawcy. Także tutaj ma miejsce szczegółowa ewidencja ilościowa na wejściu i wyjściu z magazynu. Od firm przestrzegających najważniejszych standardów wymagana jest ścisła kontrola, ponieważ łańcuch kontroli pochodzenia produktu może być przerwany poprzez wymieszanie towaru lub choćby błędy w dokumentach.
 
Nasi pracownicy weryfikują certyfikat dostawcy, sprawdzają dokumenty zakupowe, informują Centralny Magazyn o dostawie FSC. Muszą przestrzegać wielu  procedur, które gwarantują, że standard FSC jest spełniony – mówi Michał Mazur

Produkt certyfikowany odpowiedzialnym wyborem

Dla łatwej identyfikacji materiału certyfikowanego ustalono wspólne zasady znakowania towarów certyfikowanych FSC. Producenci i dystrybutorzy mogą oznakować towar certyfikowany FSC tylko w sposób określony w standardzie. Dlatego kiedy zdecydowaliśmy się na zakup drewnianych produktów warto poszukać takich, na których znajduje się logo certyfikacji FSC. Wtedy mamy pewność, że, zanim do nas trafiły, przy ich produkcji zadbano o środowisko naturalne, a na ich wyprodukowaniu skorzystała ludność lokalna i kraj, z którego pochodzą.